Η ψηφιοποίηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας και της Κυπριακής κρουαζιέρας εντοπίζεται σε μια σειρά από σημαντικές αλλάγες. Η αρχή έγινε με την εφαρμογή Εθνικών Ναυτιλιακών Ενιαίων Θυρίδων από τα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαικής Ένωσης (ΕΕ). Στη συνέχεια, ένα εξίσου σημαντικό βήμα, αφορά στη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού Περιβάλλοντος Ναυτιλιακής Ενιαίας Θυρίδας, το οποίο θα είναι κοινό σε όλους τους λιμένες της ΕΕ. Αυτά τα συστήματα στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της αποτελεσματικότητας των λιμένων της ΕΕ, διευκολύνοντας τη χρήση ψηφιακών πληροφοριών και, συνεπώς, μειώνουν τον διοικητικό φόρτο και κόστος για τους διαχειριστές πλοίων. Μέσα σε αυτό το ψηφιακό πλαίσιο, γίνεται μια προσπάθεια να καθιερωθεί η Κύπρος ως ένα κέντρο κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα τελευταία 15 χρόνια, η κυπριακή βιομηχανία κρουαζιέρας, σημειώσε πτώση της τάξης του 90% σε αφίξεις επισκεπτών. Τον τελευταίο καιρό όμως, γίνεται μια προσπάθεια για να ανακάμψει και να καθιερωθεί η Κύπρος ως ένας σημαντικός κόμβος κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η 25ετής σύμβαση παραχώρησης του λιμένα Λεμεσού στην εταιρεία DP World Limassol, μία σειρά από συμφωνίες που έχει συνάψει η Κυπριακή κυβέρνηση με γειτονικές χώρες, η ανάπτυξη υποδομών στα κυπριακά λιμάνια, αλλά και το νέο όραμα της κυβέρνησης να καθιερωθεί η Κύπρος ως ένα κέντρο κρουαζιέρας στην Ανατολική Μεσόγειο, έχουν αναζωογονήσει το ενδιαφέρον μεγάλων εταιρειών.
Αυτή η μετάβαση λαμβάνει χώρα εν μέσω μίας ευρύτερης ψηφιακής αλλαγής στον τομέα της ναυτιλίας. Το πρώτο βήμα έγινε με τη δημιουργία της Εθνικής Ενιαίας Ναυτιλιακής Θυρίδας, την οποία θα εξηγήσουμε με απλά λόγια. Κατά την άφιξη ή κατά τον απόπλου από ένα λιμάνι, το πλοίο πρέπει να υποβάλει μεγάλο όγκο πληροφοριών και δηλώσεων. Οι πληροφορίες υποβάλλονται σε μια σειρά από τοπικές αρχές, υπηρεσίες και φορείς. Αυτή η διαδικασία, η οποία περιελάμβανε πολλαπλές υποβολές, συχνά προκαλούσε υπερβολικό διοικητικό φόρτο, αλλά και σύγχυση, καθώς οι πληροφορίες που παρέχονταν από τα πλοία δεν μπορούσαν να κοινοποιηθούν αποτελεσματικά στους διάφορους φορείς, αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες.
Για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε στις 20 Οκτωβρίου 2010 την οδηγία 2010/65/ΕΕ. Με αυτή την οδηγία, τα πλοία που φθάνουν ή αναχωρούν από ένα λιμάνι κράτους μέλους, διαβιβάζουν πληροφορίες ηλεκτρονικά μέσω ενός ενιαίου ψηφιακού παραθύρου. Την ίδια ώρα, οι ενδιαφερόμενοι φορείς, αρχές και υπηρεσίες που συμμετέχουν στην διαδικασία, έχουν άμεση πρόσβαση στο ψηφιακό παράθυρο, άρα και στις παρεχόμενες πληροφορίες. Αυτό το παράθυρο, που ονομάζεται Εθνική Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα, είναι το μοναδικό σημείο εισαγωγής και αποθήκευσης δεδομένων. Επίσης, η Εθνική Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα συνδέεται με το ευρωπαϊκό σύστημα ανταλλαγής ναυτιλιακών πληροφοριών SafeSeaNet, το ηλεκτρονικό τελωνείο, και το σύστημα Σένγκεν. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είχε ορίσει την 1η Ιουνίου 2015 ως προθεσμία για την εφαρμογή της Εθνικής Ενιαίας Ναυτιλιακής Θυρίδας. Η Κύπρος ήταν μια από τις χώρες που κατάφερε να εφαρμόσει την Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα με επιτυχία, και συνεχίζει την λειτουργία της μέχρι σήμερα.
Ωστόσο, όσο σημαντική και αν είναι η Εθνική Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα για το κάθε κράτος μέλος, δεν συμβάλλει στην εναρμόνιση των λιμένων της ΕΕ. Με άλλα λόγια, οι Εθνικές Ενιαίες Ναυτιλιακές Θυρίδες της κάθε χώρας δεν συνδέονται μεταξύ τους. Ένα πλοίο πρέπει να υποβάλλει πληροφορίες κατάπλου και απόπλου σε σε κάθε λιμάνι της Ευρωπαικής Ένωσης ξεχωριστά. Ως εκ τούτου, στις 17 Μαΐου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια πρόταση που αφορούσε στη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού Περιβάλλοντος Ναυτιλιακής Ενιαίας Θυρίδας, και ταυτόχρονη κατάργηση της οδηγίας 2010/65/ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ναυτιλιακή Ενιαία Θυρίδα, που είναι επίσημα γνωστή ως κανονισμός ΕΕ 2019/1239, έχει στόχο να εναρμονίσει τους λιμένες, τις διαδικασίες αναφοράς, τη διασφάλιση της αποτελεσματικής κοινοποίησης, και την επαναχρησιμοποίηση δεδομένων. ‘Ενα πλοίο, θα υποβάλλει πληροφορίες μόνο μία φορά σε ένα λιμάνι, και οι ίδιες πληροφορίες θα επαναχρησιμοποιούνται για μεταγενέστερες κλήσεις λιμένων εντός της ΕΕ.
Αυτή τη στιγμή, οι αρχές κάθε κράτους μέλους της ΕΕ εργάζονται με συντονισμένο τρόπο για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Ναυτιλιακής Ενιαίας Θυρίδας, με καταληκτική ημερομηνία υλοποίησης την 15η Αυγούστου 2025. Όλα τα ευρωπαϊκά λιμάνια θα χρησιμοποιούν το ίδιο δομημένο σύστημα. Κανένα επιπλεόν στοιχείο, φόρμα ή διαδικασία δεν θα μπορεί να προστεθεί από τα κράτη μέλη.
Είναι όμως, σημαντικό να προσθέσουμε πως η υφιστάμενη Εθνική Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα σε κάθε κράτος μέλος, θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται παράλληλα με την Ευρωπαική. θα διατηρηθεί ως βάση για ένα τεχνολογικά ουδέτερο και διαλειτουργικό Ευρωπαϊκό Περιβάλλον Ναυτιλιακής Ενιαίας Θυρίδας. Οι τροποποιήσεις που δέχτηκαν οι εθνικές θυρίδες όλα αυτά τα χρόνια θα παραμείνουν, ή θα γίνουν ακόμη και περαιτέρω αλλαγές που θα θεωρηθούν αναγκαίες απο τις τοπικές αρχές. Πιο πρόσφατα, η Εθνική Ενιαία Ναυτιλιακή Θυρίδα εξετάζεται σε σχέση με ένα ευρύ φάσμα ψηφιακών τεχνολογιών και για διαφορετικούς σκοπούς. Για παράδειγμα, εξετάζεται η διαλειτουργικότητα της με το Blockchain για βελτίωση της ακρίβειας και διαφάνειας των εμπορικών δεδομένων. Επιπλέον, εξετάζεται η δυνατότητα της να ενσωματώνει τις ψηφιακές πλατφόρμες ανεφοδιασμού διαφορετικών χωρών, καθώς ενισχύει τη διαφάνεια, την ακεραιότητα και την ασφάλεια της αλυσίδας εφοδιασμού. Επίσης, συνδέεται με τη διευκόλυνση του εμπορίου, καθώς και με την απλοποίηση και την τυποποίηση των ροών πληροφοριών που ενισχύουν τις εμπορικές και μεταφορικές αλυσίδες.
Αυτές οι τάσεις φανερώνουν πως η ψηφιοποίηση θα συνεχίσει να διαμορφώνει την Ναυτιλία στην Ευρωπαική Ένωση, με άμεση επίπτωση στην Κυπριακή κρουαζιέρα. Πολλά από τα κρουαζιερόπολια που φθάνουν στην Κύπρο, έχουν ολοένα πιο προηγμένα συστήματα. Η ψηφιοποίηση και επιτυχής εναρμόνιση των Κυπριακών λιμένων, θα συμβάλει στην αποτελεσματική υποβολή και επαναχρησιμοποίηση δεδομένων, στην διαλειτουργικότητα μεταξύ συστημάτων, στην ανταγωνιστικότητα της Κύπρου, αλλά θα συνεισφέρει και στο όραμα του Υφυπουργείου Τουρισμού, να καθιερωθεί η Κύπρος ως κέντρο κρουαζιέρας στην περιοχή μας.
*Σημείωση
Η έρευνα για το άρθρο ‘Η πτώση και η άνοδος της κυπριακής κρουαζιέρας’, ολοκληρώθηκε στο πλαίσιο της Πράξης «ΝΑΥΣ: Αξιοποίηση Ναυτιλιακών Πληροφοριών στη Διαλειτουργικότητα Εφοδιαστικών Αλυσίδων Προμηθευτικής και Εξυπηρέτησης της Κρουαζιέρας», στην οποία το Ερευνητικό Ίδρυμα του Πανεπιστημίου Λευκωσίας συμμετέχει ως Δικαιούχος. Η Πράξη ΝΑΥΣ εντάσσεται στο πρόγραμμα «Συνεργασίας Interreg V-A Ελλάδα-Κύπρος 2014-2020» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΤΠΑ) και από Εθνικούς Πόρους της Ελλάδας και της Κύπρου. Το περιεχόμενο του άρθρου ‘Η πτώση και η άνοδος της Κυπριακής Κρουαζιέρας’, αποτελεί αποκλειστική ευθύνη της συγγραφικής ομάδας (Δρ. Λεωνίδας Ευθυμίου, Δρ. Εύη Δέκουλου, και κα. Γιάννα Ορφανίδου) και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αντικατοπτρίζει τις απόψεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των συμμετεχουσών χωρών και της διαχειριστικής αρχής. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.naus-project.eu
Πηγή: www.sigmalive.com